Factoren die de ontwikkeling in ontwikkelingslanden beïnvloeden
Als doelgerichte organisatie is het verbeteren van de groei van landen door goed bestuur de kerntaak van FreeBalance. Als zodanig neemt FreeBalance wereldwijd deel aan discussies over bestuur, ontwikkeling, buitenlandse hulp, ICT voor ontwikkeling en transparantie.
Als het waar is dat economische groei op zichzelf niet voor ontwikkeling zorgt, dan kan ontwikkeling zonder economische groei nauwelijks in stand worden gehouden. Om de achterstand op de ontwikkelde landen in te lopen, moeten de ontwikkelingslanden en de opkomende landen dus hogere dan gemiddelde economische groeipercentages bereiken en aanhouden. Daartoe moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan.
Een typische manier om te begrijpen of een ontwikkelingsland zich op de juiste weg bevindt om zijn inspanningen om zich te ontwikkelen tot een succes te maken, is zijn grondbeginselen te vergelijken met die van landen met een vergelijkbaar ontwikkelingsniveau en met die van landen waarnaar wij willen convergeren.
Met een wereldgroei van ongeveer 4% per jaar kan elke economische groei onder dat niveau gemakkelijk als onvoldoende worden beschouwd om de ontwikkelingslanden in staat te stellen hun achterstand op de meest ontwikkelde landen in te lopen.
1. Besparingen en investeringen
De gewenste niveaus van besparingen en investeringen veranderen in de loop van de tijd. Deze verandering houdt grotendeels verband met het feit dat de kapitaalintensiteit doorgaans toeneemt naarmate het relatieve ontwikkelingsniveau van een land toeneemt. Hiermee wordt bedoeld dat hoe meer ontwikkeld een land is (in vergelijking met de rest van de wereld), hoe groter het volume aan besparingen en investeringen (gemeten in verhouding tot het BBP) dat het moet produceren om te voorkomen dat zijn economische groei afneemt. Elk land dat gedurende een lange periode snelle groeicijfers wil aanhouden, moet streven naar bruto-investeringen en -besparingen die hoger liggen dan 20% van zijn BBP. Veel ontwikkelingslanden en opkomende landen investeren zelfs meer dan 30% van hun BBP, wat mede verklaart waarom hun gemiddelde economische groei veel hoger ligt dan die van de ontwikkelde landen.
2. Gevolgen van de emigratie
Emigratie moet worden geanalyseerd aan de hand van de opportuniteitskosten ervan. Emigratie zal doorgaans een groter positief netto-effect hebben wanneer de ontwikkelingslanden van waaruit mensen emigreren een aanzienlijke hoeveelheid werkloze/werkloze arbeidskrachten hebben. Ook wordt het gunstiger wanneer externe effecten zoals netwerken via de diaspora worden benut, waardoor ontwikkelingslanden nieuwe ideeën, technologieën, vaardigheden en investeringen krijgen.
3. Effect van overmakingen
Het effect van overmakingen is een andere belangrijke variabele. Het aandeel van de overmakingen in het BBP verschilt aanzienlijk per ontwikkelingsland. In bepaalde landen, zoals de Filippijnen, vertegenwoordigen de overmakingen zelfs meer dan 10% van het BBP (The Economist, 9 februari 2010) meer dan de totale gecombineerde uitgaven van deze natie aan gezondheidszorg en onderwijs.
Twee belangrijke nadelen van emigratie moeten altijd worden vermeld. Een daarvan is het feit dat emigratie het arbeidsaanbod vermindert door een vermindering van de actieve bevolking en de geboortecijfers. Een dergelijke afname kan niet alleen de economische groei op lange termijn beperken, maar ook het vermogen om de oudere bevolking in stand te houden. Een tweede belangrijk nadeel heeft te maken met het "braindrain"-effect dat gewoonlijk met emigratie gepaard gaat. Braindrain kan het ontwikkelingsproces van arme landen bedreigen doordat zij waardevolle geschoolde arbeidskrachten missen. Er zijn echter aanwijzingen dat er een "optimaal niveau" van braindrain bestaat (Lowell, B. Lindsay).
4. Handelsbeleid: Substantiële invloed op het ontwikkelingsproces van een land
Er zijn aanwijzingen dat, in overeenstemming met de klassieke theorie, open markten tot grotere welvaart kunnen leiden doordat landen zich gemakkelijker kunnen specialiseren en kapitaal efficiënter kan worden toegewezen. Desondanks kan een zekere mate van protectionisme landen helpen hun ontwikkeling te bevorderen en hun onderhandelingspositie te versterken.
5. Buitenlandse hulp: Verschillende impact in ontwikkelingslanden
De meningen over het netto-effect van buitenlandse hulp (vaak ontwikkelingshulp genoemd) lopen sterk uiteen. Sommigen menen dat zij geen positief effect heeft op de ontwikkeling, terwijl anderen beweren dat zij wel enig positief effect heeft.
Het is echter belangrijk te begrijpen dat ontwikkelingshulp op een zeer willekeurige basis wordt toegekend. Dit soort bijstand heeft verschillende soorten verborgen politieke agenda's en de hoeveelheid bijstand is allesbehalve homogeen. Landen als Liberia ontvangen grote bedragen aan ontwikkelingshulp, zozeer zelfs dat dit type geldstroom de volledige omvang van de belastinginkomsten overtreft. Andere daarentegen, zoals de Democratische Republiek Congo, krijgen bijna niets.
De omvang van de ontwikkelingshulp, de wijze waarop deze wordt uitgevoerd en de verborgen agenda's die ermee gepaard gaan, zijn cruciale aspecten die bepalend zijn voor het uiteindelijke effect van de hulp op de reële economie.
6. Ontwikkelingseffect van goed bestuur
Instellingen zoals het IMF en de Wereldbank zijn meer geïnteresseerd geraakt in manieren om toegang te krijgen tot de kwaliteit van het bestuur in landen en in manieren om dit te verbeteren. Processen zoals de Public Expenditure and Financial Accountability (PEFA) kader helpt regeringen zich te concentreren op het verbeteren van bestuursfactoren.
De reden waarom bestuur tegenwoordig zo belangrijk is geworden, heeft veel te maken met de veranderde perceptie van de kosten en baten van corruptie. Lange tijd werd in de economische literatuur gesteld dat corruptie de door de overheid opgelegde rigiditeit versoepelde, de handel kon doen toenemen en investeringen op een efficiëntere manier kon toewijzen. Tegenwoordig is de overheersende opvatting echter dat corruptie vooral ten goede komt aan "rent seekers", "onderhevig is aan toenemende opbrengsten die corruptie bestendigen" en een klimaat creëert "dat op termijn kan leiden tot de ineenstorting van politieke regimes" (Vito Tanzi & Hamid Reza, IMF Edition 2000-2182).
Daarnaast kan corruptie worden gezien als een extra belasting voor de economie die de activiteit van de economie verder verstoort en onzekerheid introduceert (Shang-Jin Wei, nov. 1997). Zoals bijna elke belasting beperkt dit de economische activiteit tot een suboptimaal niveau en vertraagt het de economische groei.
Er is empirisch bewijs gevonden dat corruptie niet alleen de economische groei van een land op lange termijn drukt, maar ook
draagt ook bij tot hogere armoedecijfers en een grotere ongelijkheid bij de inkomensverdeling.
Slotopmerkingen
De afgelopen twintig jaar zijn de opkomende en ontwikkelingslanden erin geslaagd hun groei te stimuleren en hun gewicht in de totale wereldeconomie te vergroten. In 1991 bedroeg hun aandeel in het wereld-BBP slechts 31%. Dit jaar, 2011, zullen zij naar verwachting 49% van het mondiale bbp produceren (ongeveer de helft van het wereldinkomen) en tegen 2013 verwacht het IMF dat de opkomende en ontwikkelende economieën het totale reële inkomen van de geavanceerde economieën zullen overtreffen.
Opkomende en ontwikkelingslanden hebben hun beheer van de overheidsfinanciën verbeterd, de publieke en particuliere besparingen verhoogd en de tekorten op de lopende rekening verlegd naar de meest ontwikkelde landen. Dit heeft hen in staat gesteld hun ontwikkelingsniveau consistent te verbeteren en hun toekomstige economische vooruitzichten te verbeteren.
Ondanks alle recente groei is er nog een lange weg te gaan. De geavanceerde economieën hebben nog steeds een BBP per hoofd van de bevolking dat zes keer zo groot is als dat van de rest van de wereld. Toch zullen we over twintig jaar waarschijnlijk terugkijken en deze jaren beschrijven als een historische groeiperiode, in de hedendaagse geschiedenis, voor het grootste deel van de ontwikkelingslanden.